Στην αντίληψη περί φύσεως, υπάρχουν δύο κυρίαρχες θέσεις: η ανθρωποκεντρική και η οικοκεντρική. Πέρα από το διαλεκτικό ερώτημα εάν οι αντιλήψεις μας οριοθετούν και τις θρησκευτικές μας δοξασίες ή αν αυτές (οι θρησκείες) καθορίζουν τις αντιλήψεις μας, θεωρούμε πως θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε επιγραμματικά τουλάχιστον στο πώς αυτές (οι αντιλήψεις περί φύσεως) συναντώνται σε διαφορετικούς ιστορικά κόσμους. Στον προχριστιανικό και στον μεταχριστιανικό. Η διαφοροποίηση είναι σαφής
από τα αποσπάσματα που ακολουθούν από δύο εκπροσώπους των δύο αυτών κόσμων.
Το πρώτο προέρχεται από τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο Κέλσο (2ο αιώνας). Ο Κέλσος διαβλέποντας την αλματώδη ανάπτυξη της χριστιανικής θρησκείας γράφει ένα βιβλίο όπου προσπαθεί να αντιπαραβάλει την ελληνική φιλοσοφία με τις αντιλήψεις και τις ιδέες που πηγάζουν από την χριστιανική κοσμοθεωρία. Το σημαντικό, εδώ, είναι ότι ο Κέλσος δεν θέλει να προβάλλει κάποια δική του προσωπική άποψη ή θεωρία αλλά να αναδείξει τις ιδέες και τις αρχές του εκλεκτικισμού της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας.
Σε ένα αρκετά εκτενές απόσπασμα του βιβλίου του ειρωνεύεται και σαρκάζει τις αντιλήψεις του Χριστιανισμού για τον ρόλο του ανθρώπου στο σύμπαν και την σχέση ανθρώπου και ζώων.
«Ισχυρίζονται (οι Χριστιανοί) ότι τα πάντα δημιουργήθηκαν από τον Θεό για χάρη του ανθρώπου, ενώ εμείς υποστηρίζουμε ότι δεν έγιναν και δεν γίνονται, ούτε για χάρη των ανθρώπων ούτε για χάρη των ζώων. Κι ούτε είναι έργα του Θεού οι βροντές κι οι αστραπές κι οι βροχές. Ακόμα κι αν δεχόταν κανείς ότι τα φαινόμενα αυτά είναι έργα του Θεού, γιατί θα έπρεπε να βρέχει για χάρη του ανθρώπου (για να μπορεί δηλαδή ο άνθρωπος να έχει τροφή), κι όχι για χάρη των δέντρων ή των αγκαθιών ή των χόρτων; (…)
(…) Μα, θα μου πείτε, οι άνθρωποι είναι ανώτεροι από τα ζώα, διότι ζούνε σε πόλεις κι έχουν κράτη κι αξιώματα κι εξουσίες. Ε, λοιπόν, σιγά το πράγμα. Και τα μυρμήγκια και οι μέλισσες το ίδιο. Οι μέλισσες – τουλάχιστον αυτές – έχουν αρχηγό, διαβαθμίσεις, περίθαλψη, κάνουν πολέμους, εξοντώνουν τους ηττημένους, χτίζουν πόλεις, ακόμα και προάστια. Τα μυρμήγκια από τους αποθηκευμένους σπόρους κόβουν τα φύρα για να μην βλαστήσουν, έτσι ώστε να τους μείνουν για ένα χρόνο. Επίσης, τα νεκρά μυρμήγκια τα αποθέτουν σε έναν τόπο που έχουν ξεχωρίσει, ειδικά για αυτόν τον σκοπό, κι ο τόπος αυτός είναι για αυτά κάτι ανάλογο με τα δικά μας μνήματα. Επίσης όταν συναντιούνται, έχουν τρόπο να συνεννοούνται μεταξύ τους και να μην χάνουν τον δρόμο τους, χρησιμοποιούν φυσικά την δική τους γλώσσα, έχουν την δική τους λογική και νοήματα και συλλογικούς σκοπούς και σημαινόμενα. (…)
(…) Βλέπουμε, λοιπόν, ότι δεν δημιουργήθηκαν τα πάντα για χάρη του ανθρώπου, όπως δεν δημιουργήθηκαν για χάρη του λιονταριού ή του αετού ή του δελφινιού. Ο κόσμος δημιουργήθηκε από τον Θεό κατά τρόπο ώστε όλα τα μέρη του να συμβάλλουν στην ολοκλήρωση και την τελειότητα του. Τα πάντα έχουν υπολογιστεί ώστε να εξυπηρετούν όχι το ένα το άλλο, αλλά το όλον. Κι ο Θεός για αυτό ενδιαφέρεται, κι έτσι το όλον δεν το εγκαταλείπει η πρόνοια και δεν εξελίσσεται προς το χειρότερο, ούτε ο Θεός αποφασίζει ύστερα από κάποια χρονική περίοδο απραξίας να το στρέψει προς τον εαυτό του, ούτε και εξοργίζεται με τους ανθρώπους, όπως δεν εξοργίζεται με τους πιθήκους ή τα ποντίκια». (Αληθής Λόγος, 87-89).
Το δεύτερο προέρχεται από τον Ψελλό, έναν επιφανή θεωρητικό και δογματικό του χριστιανισμού.
Ο Ψελλός επιβεβαιώνει ξεκάθαρα τις παραπάνω σκέψεις, σχολιάζοντας τα «Λόγια» ή αλλιώς τους «Χαλδαϊκούς Χρησμούς». Τα «Λόγια» ήταν κείμενα και διδασκαλίες που υποδέχτηκαν θερμά όλοι οι φιλόσοφοι που μελετούσαν και σέβονταν την αρχαιοελληνική φιλοσοφία και, μάλιστα, πολλοί, όπως ο Πρόκλος, τα χρησιμοποιούσαν ευρέως ως θεωρητικά στηρίγματα στις αναλύσεις τους και στα κείμενά τους.
Ο Ψελλός γράφοντας σε χριστιανούς που θέλουν να μάθουν τι πρέσβευαν τα «Λόγια» λέει τα παρακάτω:
«Μεταξύ των παραινέσεων, οι περισσότερες συμφωνούν με τις δικές μας εξηγήσεις, άλλες όμως απορρίπτονται. Έτσι, ενώ για την σαφώς υποστηριζόμενη άποψη της πίστης μας, η ορατή δημιουργία έγινε για τον άνθρωπο, ο Χαλδαίος δεν παραδέχεται την άποψη αυτή. Για αυτόν τα ουράνια όντα κινούνται αιωνίως από το έργο της ανάγκης και όχι για χάρη μας». (Χαλδαϊκά Λόγια, σελ. 300).
Ο Ψελλός προφανώς ορμώμενος από το βιβλίο της Γενέσεως έκανε τα παραπάνω σχόλια. Διαβάζουμε στη Βίβλο:
«Και είπεν ο Θεός, ας κάμωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημών, καθ’ ομοίωσιν ημών. και ας εξουσιάζει επί των ιχθύων της θαλάσσης, και επί των πετεινών του ουρανού, και επί των κτηνών, και επί πάσης της γης, και επί παντός ερπετού, έρποντος επί της γης. και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ’ εικόνα ευατού. κατ’ εικόναν Θεού εποίησεν αυτόν. άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς. και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός. και είπεν προς αυτούς ο Θεός. Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην, και κυριεύσατε αυτήν και εξουσιάζετε επί των ιχθύων της θαλάσσης, και επί των πετεινών του ουρανού, και επί παντός ζώου κινουμένου επί της γης». (Γένεσις, κεφ.α΄, 26,27,28).
( Το κείμενο είναι απόσπασμα της διπλωματικής μου εργασίας με θέμα:«Η ΑΡΧΑΙΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ» ).
από τα αποσπάσματα που ακολουθούν από δύο εκπροσώπους των δύο αυτών κόσμων.
Το πρώτο προέρχεται από τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο Κέλσο (2ο αιώνας). Ο Κέλσος διαβλέποντας την αλματώδη ανάπτυξη της χριστιανικής θρησκείας γράφει ένα βιβλίο όπου προσπαθεί να αντιπαραβάλει την ελληνική φιλοσοφία με τις αντιλήψεις και τις ιδέες που πηγάζουν από την χριστιανική κοσμοθεωρία. Το σημαντικό, εδώ, είναι ότι ο Κέλσος δεν θέλει να προβάλλει κάποια δική του προσωπική άποψη ή θεωρία αλλά να αναδείξει τις ιδέες και τις αρχές του εκλεκτικισμού της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας.
Σε ένα αρκετά εκτενές απόσπασμα του βιβλίου του ειρωνεύεται και σαρκάζει τις αντιλήψεις του Χριστιανισμού για τον ρόλο του ανθρώπου στο σύμπαν και την σχέση ανθρώπου και ζώων.
«Ισχυρίζονται (οι Χριστιανοί) ότι τα πάντα δημιουργήθηκαν από τον Θεό για χάρη του ανθρώπου, ενώ εμείς υποστηρίζουμε ότι δεν έγιναν και δεν γίνονται, ούτε για χάρη των ανθρώπων ούτε για χάρη των ζώων. Κι ούτε είναι έργα του Θεού οι βροντές κι οι αστραπές κι οι βροχές. Ακόμα κι αν δεχόταν κανείς ότι τα φαινόμενα αυτά είναι έργα του Θεού, γιατί θα έπρεπε να βρέχει για χάρη του ανθρώπου (για να μπορεί δηλαδή ο άνθρωπος να έχει τροφή), κι όχι για χάρη των δέντρων ή των αγκαθιών ή των χόρτων; (…)
(…) Μα, θα μου πείτε, οι άνθρωποι είναι ανώτεροι από τα ζώα, διότι ζούνε σε πόλεις κι έχουν κράτη κι αξιώματα κι εξουσίες. Ε, λοιπόν, σιγά το πράγμα. Και τα μυρμήγκια και οι μέλισσες το ίδιο. Οι μέλισσες – τουλάχιστον αυτές – έχουν αρχηγό, διαβαθμίσεις, περίθαλψη, κάνουν πολέμους, εξοντώνουν τους ηττημένους, χτίζουν πόλεις, ακόμα και προάστια. Τα μυρμήγκια από τους αποθηκευμένους σπόρους κόβουν τα φύρα για να μην βλαστήσουν, έτσι ώστε να τους μείνουν για ένα χρόνο. Επίσης, τα νεκρά μυρμήγκια τα αποθέτουν σε έναν τόπο που έχουν ξεχωρίσει, ειδικά για αυτόν τον σκοπό, κι ο τόπος αυτός είναι για αυτά κάτι ανάλογο με τα δικά μας μνήματα. Επίσης όταν συναντιούνται, έχουν τρόπο να συνεννοούνται μεταξύ τους και να μην χάνουν τον δρόμο τους, χρησιμοποιούν φυσικά την δική τους γλώσσα, έχουν την δική τους λογική και νοήματα και συλλογικούς σκοπούς και σημαινόμενα. (…)
(…) Βλέπουμε, λοιπόν, ότι δεν δημιουργήθηκαν τα πάντα για χάρη του ανθρώπου, όπως δεν δημιουργήθηκαν για χάρη του λιονταριού ή του αετού ή του δελφινιού. Ο κόσμος δημιουργήθηκε από τον Θεό κατά τρόπο ώστε όλα τα μέρη του να συμβάλλουν στην ολοκλήρωση και την τελειότητα του. Τα πάντα έχουν υπολογιστεί ώστε να εξυπηρετούν όχι το ένα το άλλο, αλλά το όλον. Κι ο Θεός για αυτό ενδιαφέρεται, κι έτσι το όλον δεν το εγκαταλείπει η πρόνοια και δεν εξελίσσεται προς το χειρότερο, ούτε ο Θεός αποφασίζει ύστερα από κάποια χρονική περίοδο απραξίας να το στρέψει προς τον εαυτό του, ούτε και εξοργίζεται με τους ανθρώπους, όπως δεν εξοργίζεται με τους πιθήκους ή τα ποντίκια». (Αληθής Λόγος, 87-89).
Το δεύτερο προέρχεται από τον Ψελλό, έναν επιφανή θεωρητικό και δογματικό του χριστιανισμού.
Ο Ψελλός επιβεβαιώνει ξεκάθαρα τις παραπάνω σκέψεις, σχολιάζοντας τα «Λόγια» ή αλλιώς τους «Χαλδαϊκούς Χρησμούς». Τα «Λόγια» ήταν κείμενα και διδασκαλίες που υποδέχτηκαν θερμά όλοι οι φιλόσοφοι που μελετούσαν και σέβονταν την αρχαιοελληνική φιλοσοφία και, μάλιστα, πολλοί, όπως ο Πρόκλος, τα χρησιμοποιούσαν ευρέως ως θεωρητικά στηρίγματα στις αναλύσεις τους και στα κείμενά τους.
Ο Ψελλός γράφοντας σε χριστιανούς που θέλουν να μάθουν τι πρέσβευαν τα «Λόγια» λέει τα παρακάτω:
«Μεταξύ των παραινέσεων, οι περισσότερες συμφωνούν με τις δικές μας εξηγήσεις, άλλες όμως απορρίπτονται. Έτσι, ενώ για την σαφώς υποστηριζόμενη άποψη της πίστης μας, η ορατή δημιουργία έγινε για τον άνθρωπο, ο Χαλδαίος δεν παραδέχεται την άποψη αυτή. Για αυτόν τα ουράνια όντα κινούνται αιωνίως από το έργο της ανάγκης και όχι για χάρη μας». (Χαλδαϊκά Λόγια, σελ. 300).
Ο Ψελλός προφανώς ορμώμενος από το βιβλίο της Γενέσεως έκανε τα παραπάνω σχόλια. Διαβάζουμε στη Βίβλο:
«Και είπεν ο Θεός, ας κάμωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημών, καθ’ ομοίωσιν ημών. και ας εξουσιάζει επί των ιχθύων της θαλάσσης, και επί των πετεινών του ουρανού, και επί των κτηνών, και επί πάσης της γης, και επί παντός ερπετού, έρποντος επί της γης. και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ’ εικόνα ευατού. κατ’ εικόναν Θεού εποίησεν αυτόν. άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς. και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός. και είπεν προς αυτούς ο Θεός. Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην, και κυριεύσατε αυτήν και εξουσιάζετε επί των ιχθύων της θαλάσσης, και επί των πετεινών του ουρανού, και επί παντός ζώου κινουμένου επί της γης». (Γένεσις, κεφ.α΄, 26,27,28).
( Το κείμενο είναι απόσπασμα της διπλωματικής μου εργασίας με θέμα:«Η ΑΡΧΑΙΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ» ).
The concept of nature, there are two main positions: the people and oikokentriki. Apart from the interactive question whether our perceptions and limiting our religious beliefs or if they (religions) determine our perception, we believe that I could not at least briefly mention how they (the concepts of nature) found in different historical worlds. In pre-and metachristianiko. The difference is clear from the following extracts from two representatives of these two worlds.
The first comes from the philosopher neoplatoniko Celsius (2nd century). The Celsius foreseeing the rapid growth of the Christian religion writing a book which tries to compare the Greek philosophy with the concepts and ideas stemming from the Christian worldview. The important thing here is that C does not want to show some of his own personal opinion or theory, but to highlight the ideas and principles of eklektikismou of ancient Greek philosophy.
In a fairly long extract from his book deride and sneer perceptions of Christianity on the role of humans in the universe and the relationship of humans and animals.
«They (the Christians) that everything created by God for the sake of man, while we support that were not made, nor for the sake of people or for the sake of animals. And nor are the works of God, the thunder and lightning and rain. Even if one accepted that these phenomena are the work of God, it should be raining for the sake of man (to man that can have food), not for the sake of the thorn trees and grass? (... )
But I will say, men are superior to animals because they live in cities and states and have offices and powers. Well, little thing. And the ants and bees so. The bees - at least they - they have head, grades, health care, make war, destroy the losers, build cities and even suburbs. The ants from saved seeds to cut wastage to not germinate, so as to stay for a year. Also, the dead ants deposit on a place that has distinguished itself, especially for this purpose, and this place is for them something akin to our own memory. Also, when they meet, have a way to communicate with each other and not lose their way, naturally using their own language, have their own logic and meaning and collective purposes and symbolized. (…) (...)
. (...) But, then, that it created everything for the sake of humans, not created as a result of the lion or the eagle or dolphin. The world created by God so that all parties to contribute to the completion and perfection of. Everything has been calculated so as not to serve one another, but the whole. And God cares about it, so the whole do not leave welfare and not changing for the worse, or God decide after some period of inactivity to turn to himself, nor angry with people, not as angry with the monkeys or mice (True Discourse, 87-89).
The second comes from the Psello, a prominent theoretical and dogmatic Christianity.
The Psellos clearly confirms the above considerations, commenting on the «words», or the «Chaldaikous oracles». The «Words» texts and teachings were warmly welcomed to all the philosophers who study and respect the ancient Greek philosophy and, indeed, many, like the challenge, the widely used as supports in theory and analysis in their.
The Psellos writing to Christians who want to learn what the ambassadors «Words» says the following:
«Among the inducements, most consistent with our explanations, but others refused. Thus, although clearly supported the view of our faith, the visible creation was made for man, the Chaldaios does not accept this view. That celestial beings ever initiated by the work of necessity and not for us ». (Chaldean Words, p. 300).
The Psellos apparently guided by the book of the acquisition made the comment above. We read in the Bible:
«And eipen God, we done man in our image, in omoiosin us. and we dominated in the fish of the sea, and the fowls of heaven, and on livestock and on all land, and on any reptile, erpontos on earth. epoiisen God and man in the image evatou.. in the image of God this epoiisen.. male and female epoiisen them. evlogisen them and God. eipen to them and God. Afxanesthe and plithynesthe and fill the earth and conquer it, and dominated over the fish of the sea, and the fowls of heaven, and on any animal traveling on the land ». (Genesis, chap, 26,27,28).